Đang cho con bú bị trễ kinh có đáng lo không? Làm gì để cải thiện?
Sự thay đổi nội tiết tố sau sinh, đặc biệt là hormone prolactin tăng cao trong quá trình cho con bú, là nguyên nhân chính khiến nhiều chị em gặp tình trạng vô kinh tạm thời hoặc kinh nguyệt thất thường như trễ kinh, chậm kinh. Tuy nhiên, khi hiện tượng này kéo dài, không ít người bắt đầu lo lắng đang cho con bú bị trễ kinh có đáng lo không, liệu đây có phải dấu hiệu của rối loạn nội tiết, mang thai ngoài ý muốn hay một vấn đề sức khỏe khác. Việc hiểu rõ cơ chế sinh lý của chu kỳ kinh nguyệt trong giai đoạn hậu sản sẽ giúp mẹ chủ động theo dõi, đánh giá tình trạng cơ thể và có cách cải thiện phù hợp. Hãy cùng Angela Gold tìm hiểu ngay sau đây.
Vì sao đang cho con bú bị trễ kinh?
Trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ, cơ thể người mẹ sản xuất nhiều prolactin hơn. Loại hormone này có vai trò quan trọng trong việc kích thích sản xuất sữa mẹ nhưng lại ức chế hoạt động của hormone GnRH (Gonadotropin-Releasing Hormone), làm gián đoạn chu kỳ rụng trứng và dẫn đến tình trạng vô kinh hoặc trễ kinh kéo dài. Đặc biệt, chị em nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ, nhất là cho bú đêm thường xuyên, sẽ có khả năng trễ kinh lâu hơn so với những mẹ kết hợp bú bình hoặc bắt đầu cai sữa sớm.
Bên cạnh yếu tố nội tiết, những ảnh hưởng từ căng thẳng, thiếu ngủ, thể trạng suy nhược sau sinh cũng có thể tác động đến hoạt động của trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng, khiến chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn, gây trễ kinh, chậm kinh.
Trễ kinh khi cho con bú có bình thường không?
Trễ kinh khi đang cho con bú là một hiện tượng hoàn toàn bình thường và phổ biến ở phụ nữ sau sinh. Đây được xem là phản ứng sinh lý tự nhiên của cơ thể, chủ yếu liên quan đến sự gia tăng nồng độ hormone prolactin. Tuy nhiên, nếu thời gian không có kinh kéo dài quá 12 tháng hoặc xuất hiện thêm các dấu hiệu bất thường như chảy máu âm đạo, đau bụng dưới, đau ngực, mệt mỏi kéo dài, nghi ngờ mang thai, mẹ nên đi khám phụ khoa để được kiểm tra và đánh giá chính xác tình trạng sức khỏe.
Đang cho con bú bị trễ kinh có thai không?
Đang cho con bú bị trễ kinh vẫn có khả năng mang thai, dù nhiều mẹ nghĩ rằng khi chưa có kinh trở lại thì không thể thụ thai. Trên thực tế, quá trình rụng trứng xảy ra trước kỳ kinh đầu tiên sau sinh. Vì vậy, nếu trứng rụng trở lại mà người mẹ không dùng biện pháp tránh thai, việc mang thai là hoàn toàn có thể xảy ra, kể cả khi chu kỳ kinh nguyệt chưa xuất hiện.
Trong giai đoạn cho con bú, đặc biệt là bú mẹ hoàn toàn, hormone prolactin tăng cao làm ức chế rụng trứng, dẫn đến hiện tượng trễ kinh hoặc vô kinh tạm thời. Tuy nhiên, khi tần suất bú giảm (bé ăn dặm, bú thưa, mẹ đi làm trở lại…), hormone prolactin giảm dần và buồng trứng có thể hoạt động trở lại. Nếu đang cho con bú mà trễ kinh kèm theo các dấu hiệu như mệt mỏi, căng tức ngực, buồn nôn nhẹ, đau bụng âm ỉ, buồn ngủ nhiều… mẹ nên nghĩ đến khả năng mang thai, có thể dùng que thử thai hoặc đến cơ sở y tế để kiểm tra.
Trễ kinh khi đang cho con bú vẫn có khả năng có thai nếu người mẹ có quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ
Khi nào chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường?
Chu kỳ kinh nguyệt sau sinh sẽ trở lại bình thường tùy theo cơ địa mỗi người và việc cho con bú như thế nào. Cụ thể:
1. Trường hợp phụ nữ cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ
Đối với những phụ nữ cho con bú hoàn toàn, thời điểm chu kỳ kinh nguyệt quay trở lại thường khá muộn, có thể kéo dài từ 6 tháng đến hơn 1 năm sau sinh. Nguyên nhân là do cơ thể sản xuất hormone prolactin để kích thích tiết sữa, prolactin cũng có tác dụng ức chế quá trình rụng trứng. Khi không có rụng trứng, kinh nguyệt sẽ không xuất hiện. Chính vì vậy, mẹ đang nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn có thể không thấy kinh cho đến khi bé bắt đầu ăn dặm hoặc giảm tần suất bú. Đây là hiện tượng sinh lý hoàn toàn bình thường và không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản lâu dài.
2. Nếu không cho con bú
Đối với những phụ nữ không cho con bú hoặc cho bú kết hợp với sữa ngoài, chu kỳ kinh nguyệt thường quay lại sớm, khoảng 6-12 tuần sau sinh. Do không bị ảnh hưởng nhiều bởi hormone prolactin, nên buồng trứng sẽ sớm hoạt động trở lại, dẫn đến quá trình rụng trứng và hành kinh sớm hơn. Tuy nhiên, trong vài chu kỳ đầu, kinh nguyệt có thể chưa đều hoặc có sự thay đổi về lượng và màu sắc máu kinh.
3. Kinh nguyệt sau sinh không đều
Trong giai đoạn đầu sau khi chu kỳ kinh nguyệt trở lại, nhiều phụ nữ gặp tình trạng kinh nguyệt không đều. Biểu hiện bao gồm chu kỳ dài hoặc ngắn bất thường, lượng máu kinh ra quá nhiều hoặc quá ít, cảm giác đau bụng kinh khác so với trước khi mang thai. Những thay đổi này thường do nội tiết tố trong cơ thể chưa hoàn toàn ổn định sau quá trình sinh nở. Thông thường, sau khoảng 6 tháng đến 1 năm, chu kỳ kinh nguyệt sẽ dần trở lại đều đặn như trước. Nếu không có các dấu hiệu bất thường khác, mẹ không cần quá lo lắng.
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thời điểm có kinh trở lại
Ngoài việc cho con bú, thời điểm chu kỳ kinh nguyệt quay trở lại sau sinh còn phụ thuộc vào các yếu tố khác. Cụ thể như stress, thiếu ngủ, chế độ ăn uống thiếu dưỡng chất có thể làm chậm quá trình hồi phục nội tiết tố và kéo thời gian không có kinh. Ngoài ra, nếu người mẹ sử dụng các biện pháp tránh thai có chứa nội tiết như thuốc tránh thai hoặc que cấy, chu kỳ kinh nguyệt cũng có thể bị ảnh hưởng, thậm chí gây vô sinh tạm thời. Bên cạnh đó, cơ địa, cân nặng, tình trạng sức khỏe tổng thể cũng góp phần quyết định thời điểm kinh trở lại.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Đang cho con bú có bị chậm kinh không? Chậm kinh, trễ kinh khi đang cho con bú là hiện tượng khá phổ biến và thường không đáng lo, đặc biệt nếu mẹ bỉm đang cho con bú hoàn toàn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc chậm kinh có thể là dấu hiệu bất thường và cần gặp bác sĩ để thăm khám. Cụ thể:
- Không có kinh quá 1 năm sau sinh: Nếu bạn đã ngừng cho bé bú hoàn toàn hoặc bé bú ít và hơn 1 năm sau sinh vẫn chưa có kinh trở lại, đây có thể là dấu hiệu rối loạn nội tiết tố hoặc một vấn đề phụ khoa khác.
- Kinh nguyệt trở lại nhưng sau đó biến mất: Sau khi kinh nguyệt quay lại nhưng lại bị trễ kinh nhiều tháng liên tiếp (từ 3 tháng trở lên) mà không phải do có thai, đây là dấu hiệu bất thường cần kiểm tra sớm.
- Có dấu hiệu mang thai: Nếu mẹ cho con bú bị trễ kinh và có dấu hiệu nghi ngờ mang thai như buồn nôn, căng ngực, mệt mỏi, tiểu nhiều… thì nên thử que sớm hoặc đến cơ sở y tế xét nghiệm máu, siêu âm.
- Ra máu bất thường, kinh nguyệt kéo dài: Phụ nữ đang cho con bú bị trễ kinh kèm các dấu hiệu như ra máu âm đạo bất thường, ra máu kéo dài hơn 7 ngày, máu vón cục lớn, đau bụng dữ dội khi hành kinh hoặc có mùi hôi khó chịu, rất có thể là biểu hiện của viêm nhiễm, u xơ tử cung… cần thăm khám, can thiệp điều trị sớm.
- Trễ kinh kèm các dấu hiệu khác: Nếu mẹ cho con bú bị trễ kinh kèm sụt cân nhanh, rụng tóc, mệt mỏi kéo dài, da sạm, mất ngủ hoặc có biểu hiện trầm cảm sau sinh, có thể bạn đang gặp rối loạn nội tiết hoặc rối loạn chức năng tuyến giáp.
Đang cho con bú bị trễ kinh kéo dài hoặc kèm các dấu hiệu bất thường khác, chị em nên đến gặp bác sĩ để khám, chẩn đoán nguyên nhân.
Nên làm gì khi đang cho con bú bị chậm kinh?
Sau sinh, cơ thể người mẹ cần thời gian để hồi phục và tái thiết lập lại hoạt động của hệ nội tiết, trong đó có chu kỳ kinh nguyệt. Do đó, việc trễ kinh, chậm kinh có thể là phản ứng sinh lý tự nhiên, nhưng đôi khi cũng là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề tiềm ẩn liên quan đến sức khỏe. Vậy đang cho con bú mà bị trễ kinh phải làm gì? Các mẹ có thể tham khảo các biện pháp dưới đây:
1. Thử que thử thai sau khi trễ kinh 7–10 ngày
Khi đang cho con bú bị trễ kinh, không loại trừ khả năng mang thai, đặc biệt nếu có quan hệ tình dục mà không sử dụng biện pháp tránh thai. Dù chưa có kinh trở lại sau sinh, cơ thể vẫn có thể rụng trứng và mang thai trước khi xuất hiện kỳ kinh đầu tiên. Vì vậy, nếu chậm kinh từ 7-10 ngày, chị em nên sử dụng que thử thai để kiểm tra. Thời điểm tốt nhất để thử là vào sáng sớm khi nồng độ hormone hCG trong nước tiểu cao nhất.
2. Khám phụ khoa
Trong một số trường hợp, đang cho con bú chậm kinh có thể là dấu hiệu của những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, vì vậy việc đi khám phụ khoa là cần thiết. Nếu mẹ không thấy kinh nguyệt trở lại sau 12 tháng sinh con dù bé đã cai sữa hay ăn dặm, hoặc nếu đã có kinh trở lại nhưng bị mất kinh nhiều tháng liên tiếp mà không có thai, thì nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra. Ngoài ra, nếu có các biểu hiện bất thường như chảy máu âm đạo kéo dài, ra khí hư có mùi hôi, đau bụng dưới âm ỉ hoặc dữ dội, mẹ cũng cần đi khám phụ khoa sớm.
3. Duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh
Nếu kết quả thử thai âm tính và không có dấu hiệu bất thường nào, mẹ bỉm có thể tiếp tục theo dõi cơ thể và điều chỉnh lối sống để hỗ trợ điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Sau sinh, người mẹ thường phải đối mặt với nhiều thay đổi cả về thể chất lẫn tâm lý, đặc biệt là căng thẳng, mất ngủ và ăn uống không đều do bận chăm con. Những yếu tố này có thể gây rối loạn nội tiết và ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng.
Vì vậy, chị em nên cố gắng ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, ưu tiên các thực phẩm giàu sắt, canxi, vitamin và chất xơ để đảm bảo sức khỏe. Bên cạnh đó, cần uống đủ nước mỗi ngày, tranh thủ nghỉ ngơi khi bé ngủ và luyện tập nhẹ nhàng với các bài tập như đi bộ, yoga hoặc hít thở sâu để giảm căng thẳng, hỗ trợ ổn định nội tiết. Lối sống khoa học không chỉ giúp chu kỳ kinh nguyệt sớm quay trở lại mà còn hỗ trợ tốt cho quá trình nuôi con bằng sữa mẹ.
Tập thể dục, thể thao với các bộ môn phù hợp như yoga giúp hỗ trợ cân bằng nội tiết tố, từ đó cải thiện tình trạng đang cho con bú bị chậm kinh
>>> Xem thêm: 12 bài tập yoga giúp cân bằng nội tiết và cải thiện sức khỏe
4. Bổ sung tinh chất từ thiên nhiên giúp cân bằng nội tiết tố
Sau sinh, cơ thể người phụ nữ trải qua một “cuộc cách mạng nội tiết” lớn, khiến hormone bị xáo trộn mạnh mẽ. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trễ kinh, kinh nguyệt không đều, hoặc ra máu kinh bất thường. Do đó, bên cạnh việc duy trì lối sống lành mạnh và ăn uống khoa học, sau khi cai sữa cho con, phụ nữ nên bổ sung các dưỡng chất tự nhiên có khả năng tác động tích cực lên hệ trục Não bộ – Tuyến yên – Buồng trứng, giúp cân chỉnh nội tiết tố theo nhu cầu của cơ thể.
Trong suốt nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học Mỹ đã tìm Lepidium Meyenii. Loại thảo dược này chứa hơn 20 loại acid amin, nhóm Glucosinat, Alkaloid, axit béo thiết yếu và chất xơ – là những thành phần quý giúp kích hoạt hệ trục Não bộ – Tuyến yên – Buồng trứng, thúc đẩy cơ thể sản sinh nội tiết tố nữ quan trọng như Estrogen, Progesterone và Testosterone một cách tự nhiên và cân bằng. Nhờ vậy, Lepidium Meyenii không chỉ hỗ trợ điều hòa chu kỳ kinh nguyệt mà còn góp phần giúp phái đẹp giữ gìn sức khỏe, cải thiện chất lượng đời sống tình dục.
Leucotomos cũng là tinh chất quý từ thiên nhiên, được các nhà khoa học Mỹ chứng minh có khả năng bảo vệ cấu trúc nền của làn da, ngăn ngừa lão hóa và giúp da luôn căng mịn, sáng khỏe. Đặc biệt, hoạt chất này còn hỗ trợ bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, mang lại hiệu quả chống nắng từ bên trong – điều mà nhiều sản phẩm dưỡng da thông thường không thể làm được.
5. Biện pháp tránh thai an toàn cho mẹ đang cho bú
Với phụ nữ đang cho con bú, việc lựa chọn biện pháp tránh thai an toàn và phù hợp là rất quan trọng để vừa bảo vệ sức khỏe sinh sản, vừa không làm ảnh hưởng đến sữa mẹ. Một số biện pháp tránh thai an toàn, mẹ bỉm có thể tham khảo như bao cao su, đặt vòng tránh thai hoặc dùng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin (loại thuốc an toàn cho mẹ, không ảnh hưởng đến bé). Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc tránh thai kết hợp chứa estrogen, vì loại này có thể làm giảm lượng sữa. Tốt hơn hết, mẹ bỉm nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi chọn phương pháp tránh thai an toàn, phù hợp.
Câu hỏi thường gặp
1. Đang cho con bú bị trễ kinh nhưng thử que 1 vạch?
Đang cho con bú bị trễ kinh nhưng thử que 1 vạch có thể loại trừ nguyên nhân mang thai. Tuy nhiên, nếu cơ thể người mẹ xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ mang thai như buồn nôn, căng tức ngực, mệt mỏi, tiểu nhiều… mẹ có thể thử que lại sau 2-3 ngày hoặc đến cơ sở y tế làm xét nghiệm máu hoặc siêu âm để có kết quả chính xác hơn. Ngoài ra, nếu trễ kinh kéo dài trên 2 tuần hoặc kèm triệu chứng đau bụng, ra máu âm đạo bất thường, khí hư có mùi… thì mẹ nên đi khám phụ khoa càng sớm càng tốt.
2. Cho con bú có thể làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt mãi mãi không?
Việc cho con bú có thể tạm thời làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt nhưng không làm thay đổi vĩnh viễn. Khi bé bú ít dần, bắt đầu ăn dặm hoặc cai sữa hoàn toàn, lượng prolactin sẽ giảm xuống, chu kỳ kinh nguyệt cũng dần ổn định như trước khi mang thai. Ở một số phụ nữ, chu kỳ có thể khác một ít so với trước sinh như dài hoặc ngắn hơn, đau bụng nhiều hoặc ít đau hơn, nhưng nhìn chung không có sự thay đổi vĩnh viễn về chức năng sinh lý của kinh nguyệt do cho con bú.
Đang cho con bú bị trễ kinh có đáng lo không? Trễ kinh khi đang cho con bú là hiện tượng sinh lý bình thường do rối loạn nội tiết sau sinh. Tuy nhiên, nếu người mẹ có quan hệ tình dục không an toàn hoặc trễ kinh kéo dài, kèm các dấu hiệu bất thường, tốt nhất nên thăm khám để chẩn đoán nguyên nhân và có biện pháp can thiệp kịp thời.
