Xét nghiệm prolactin là gì? Khi nào nên thực hiện kỹ thuật?

Xét nghiệm prolactin là gì?

Prolactin là hormone nội tiết quan trọng, được tiết ra bởi thùy trước của tuyến yên, có ở nam và nữ, đảm trách nhiều vai trò khác nhau. Trong đó vai trò quan trọng là kích thích sự phát triển của tuyến vú và kích thích tuyến vú tiết ra sữa sau khi sinh.(1)

Prolactin cùng với một số các hormone nội tiết khác có vai trò quan trọng, quyết định nên hoạt động và chức năng bình thường của cơ quan sinh dục. Xét nghiệm prolactin nhằm xác định các rối loạn chức năng sinh sản của nữ giới như: rối loạn kinh nguyệt, đau đầu, rối loạn cương, tăng tiết sữa bất thường, vô sinh hiếm muộn…

Xét nghiệm prolactin giúp định lượng nội tiết tố này trong cơ thể ở mức nào

Xét nghiệm prolactin vào thời điểm nào?

Theo các chuyên gia, không giống như các loại hormone như progesterone, LH, FSH, cần xét nghiệm nội tiết tố theo một số ngày nhất định của chu kỳ kinh nguyệt, prolactin là nồng độ hormone ổn định nên có thể thực hiện vào bất cứ ngày nào.

Tuy nhiên, lượng prolactin thường có xu hướng tăng khi ngủ và đạt nồng độ cao nhất trong máu là vào buổi sáng. Do vậy, để đo chỉ số prolactin chính xác nhất là buổi sáng từ 10-12 giờ.

Những trường hợp cần xét nghiệm máu prolactin

Chỉ định xét nghiệm ở hai giới là khác nhau. Đối với nữ, những trường hợp sau cần xét nghiệm prolactin:

• Chu kỳ kinh nguyệt tự dưng biến mất, không rõ nguyên nhân
• Rối loạn kinh nguyệt kéo dài, chu kỳ không đều
• Phụ nữ bị vô sinh, hiếm muộn
• Nghi ngờ các bệnh liên quan đến tuyến giáp
• Thường xuyên đau đầu
• Thị lực suy giảm
• Dấu hiệu tiết sữa bất thường
• Có nghi ngờ bệnh lý tuyến yên như suy giáp, có khối u do tăng sản xuất prolactin

Định lượng khi xét nghiệm prolactin ở phụ nữ

Chỉ số prolactin trong máu mức bình thường ở nam giới là từ 2-18ng/mL. Đối với phụ nữ không mang thai và cho con bú sẽ rơi vào khoảng 2-29ng/ml. Còn riêng ở phụ nữ mang thai, chỉ số này có thể lên đến 10-209 ng/ml.

Nếu chỉ số prolactin này cao hơn hoặc thấp đều là dấu hiệu bất thường về sức khỏe. Nếu prolactin thấp có thể là do suy giảm tuyến yên. Điều này có thể làm chậm quá trình tăng trưởng, dậy thì ở trẻ em và gây lão hóa sớm ở người lớn.

Tuy nhiên, trường hợp này hiếm gặp. Thông thường các trường hợp có mức prolactin trong máu thấp thường không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe cũng như sinh hoạt hàng ngày. Do đó, không cần phải điều trị. 

Trường hợp chỉ số prolactin tăng cao hơn mức bình thường có nguy cơ mắc các bệnh lý như rối loạn tuyến yên (có thể u tuyến yên), bệnh lý suy giáp, hội chứng đa nang buồng trứng, các bệnh về gan, thận, các bệnh lý ở vùng hạ đồi làm suy giảm dopamine.

Khi xét nghiệm cho thấy nồng độ prolactin cao, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các xét nghiệm khác để đưa ra chẩn đoán xác nhất. Trường hợp nghi ngờ có khối u ở tuyến yên, bệnh nhân sẽ chỉ định chụp CT hoặc MRI để kiểm tra thích thước của khối u và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Những lưu ý khi thực hiện xét nghiệm prolactin

Khi thực hiện xét nghiệm prolactin, người bệnh cần lưu ý những điểm sau đây:

• Người bệnh cần nhịn ăn trước khi lấy máu xét nghiệm khoảng 12h, không sử dụng các chất kích thích hay các chất cồn trong vòng 24h trước khi xét nghiệm.

• Nên lấy máu xét nghiệm prolactin vào buổi sáng sau khi ngủ dậy 3-4 tiếng (khoảng 10-12h).

• Cần bảo quản bệnh phẩm (là huyết thanh, huyết tương có chống đông bằng heparin, EDTA) tốt để tránh bị oxy hóa, thay đổi hoạt chất bởi các yếu tố từ bên ngoài (như nhiệt độ và thời gian bảo quản phải phù hợp). Khi đã có mẫu bệnh phẩm, sẽ tiến hành xét nghiệm prolactin máu bằng 2 phương pháp: miễn dịch điện hóa quang phát hoặc miễn dịch hóa quang phát.

Cách cải thiện và điều trị cân bằng prolactin hiệu quả

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, mà bác sĩ có chỉ định điều trị một trong những phương pháp sau đây:

1. Điều trị nội khoa:

Đây là lựa chọn điều trị đầu tiên đối với trường hợp tăng prolactin trong máu. Trong trường hợp do các loại thuốc bệnh nhân đang sử dụng, bác sĩ sẽ chỉ định thay thuốc hoặc thêm một loại thuốc hỗ trợ để giúp giảm hàm lượng prolactin trong máu xuống. Các loại thuốc thường được sử dụng là thuốc chủ vận dopamine là cabergoline và bromocriptine, Pergolide.

2. Phẫu thuật cắt bỏ khối u (nếu có):

Bệnh nhân sẽ được tiến hành cắt bỏ khối u trong trường hợp đã điều trị nội khoa thất bại. U tuyến yên thường có 2 dạng: microadenoma (nhỏ hơn 10mm) và macroadenoma (lớn hơn 10 mm). Với các microadenoma, tỷ lệ thành công khá cao đến 80%, nhưng với trường hợp macroadenoma tỷ lệ thành công thấp hơn, chỉ 30-40%. Việc chỉ định phẫu thuật khi khối u ảnh hưởng đến thị lực.(2)

3. Xạ trị:

Phương pháp này ít sử dụng, chỉ dùng trong các trường hợp đặc biệt khi cả điều trị nội khoa và ngoại khoa đều thất bại.

4. Điều hòa nội tiết tố nhờ thảo dược thiên nhiên

Theo các chuyên gia, bộ nội tiết tố của nữ giới quyết định hầu như toàn bộ mọi hoạt động của cơ thể, cả về sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý nữ. Bộ nội tiết này lại chịu sự điều khiển của hệ trục vàng Não bộ - Tuyến yên - Buồng trứng. Tuy nhiên, theo thời gian, sự lão hóa tự nhiên của cơ thể khiến hoạt động của hệ trục suy yếu, không còn phối hợp nhịp nhàng, nên bộ nội tiết trong cơ thể trở nên “nhiễu loạn”.

Do vậy, để điều hòa nội tiết tố cần phải tác động tận gốc đến hệ trục vàng Não bộ - Tuyến yên - Buồng trứng, kích thích chúng hoạt động tích cực trở lại. Trải qua nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học đã gặt hái được thành công vượt trội khi cho ra đời sản phẩm Angela Gold với bộ đôi tinh chất thiên nhiên là Lepidium Meyenii và P. Leucotomos giúp tác động mạnh mẽ lên hệ trục vàng, từ đó kích thích cơ thể sản sinh và điều hòa nội tiết theo cơ chế nội sinh an toàn, hiệu quả. Nhờ đó, phái đẹp sẽ giữ được nét son sắc, tươi trẻ, khỏe mạnh và đời sống sinh lý vợ chồng viên mãn.

Thành phần sản phẩm đã được nghiên cứu khoa học ở nhiều quốc gia trên thế giới nên chị em có thể yên tâm sử dụng dài lâu.

Angela Gold chứa bộ đôi tinh chất thiên nhiên Lepidium Meyenii và P.Leucotomos giúp điều hòa nội tiết nữ an toàn và hiệu quả, cải thiện sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý nữ

5. Giữ tâm lý thoải mái, tránh bị stress:

Tinh thần có ảnh hưởng rất lớn đến lượng nội tiết tố trong cơ thể. Tinh thần căng thẳng, cơ thể sẽ tiết ra nhiều hormone cortisol, điều này sẽ ảnh hưởng đến hormone tuyến giáp và cả hormone giới tính của cơ thể.

6. Xây dựng chế độ ăn uống khoa học:

Chế độ dinh dưỡng đảm bảo các nhóm dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể (tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất), tăng cường  nhiều rau xanh, trái cây tươi, hạn chế tinh bột và đường, uống quá nhiều cà phê hoặc rượu, đồ uống có gas. Tăng giảm cân đột ngột cũng gây xáo trộn nội tiết tố. Do đó, xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học để duy trì cân nặng ở mức hợp lý sẽ giúp cho các nội tiết tố trong cơ thể được ổn định.

7. Tránh mất sức khi tập thể thao:

Duy trì luyện tập thể dục thể thao là rất cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, chị em cần lưu ý phải lựa chọn môn thể thao phù hợp với sức khỏe, độ tuổi và đặc biệt là tập luyện vừa sức. Các chuyên gia khuyên, mỗi ngày nên tập 30 phút với các môn thể thao như: đi bộ, đạp xe đạp, bơi lội, yoga… Nên duy trì 5 lần mỗi tuần.

8. Khám sức khỏe định kỳ:

Bên cạnh việc ăn uống, tập luyện, làm việc và nghỉ ngơi khoa học, phụ nữ nên thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần. Việc khám định kỳ  sẽ tầm soát, phát hiện bất thường (nếu có) để có phương pháp điều trị tích cực từ sớm, tránh để tính trạng bệnh lý diễn tiến xấu và khó điều trị.

Trong một số trường hợp xét nghiệm prolactin là vô cùng cần thiết để nắm được tình hình sức khỏe và khả năng sinh sản của phái nữ. Tuy nhiên, điều quan trọng của chị em phụ nữ là cần có biện pháp phòng ngừa tình trạng nhiễu loạn nội tiết tố trong cơ thể. Bên cạnh điều chỉnh lối sống theo hướng tích cực, chị em cần chủ động chăm sóc hệ trục vàng từ sớm. Đây chính là bí kíp giúp chị em giữ gìn sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý nữ viên mãn.