Khô hạn tuổi tiền mãn kinh - mãn kinh khắc phục thế nào?

Khô hạn ở tuổi mãn kinh là gì?

Phụ nữ sau tuổi 30, giai đoạn tiền mãn kinh - mãn kinh, hoạt động của buồng trứng suy giảm và ngưng hoạt động. Lúc này, hầu hết phụ nữ phải trải qua nhiều thay đổi bất thường và phải đối mặt với các triệu chứng khó chịu như rối loạn kinh nguyệt, khô âm đạo, giảm ham muốn, rối loạn giấc ngủ, tính khí thất thường, cơ thể mệt mỏi, có nguy cơ gặp các bệnh lý nguy hiểm như tim mạch, loãng xương, cao huyết áp…

Trong đó, khô âm đạo là một trong những vấn đề phổ biến của phụ nữ, có thể xảy đến với mọi lứa tuổi do nhiều nguyên nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, phụ nữ tiền mãn kinh - mãn kinh (45-55 tuổi) là đối tượng thường gặp nhất và mức độ tăng dần theo độ tuổi.

Âm đạo khô do niêm mạc âm đạo không hoặc giảm tiết dịch bôi trơn, chị em có cảm giác khó chịu, đau rát, thậm chí có thể làm trầy xước, chảy máu âm đạo khi quan hệ tình dục, tăng nguy cơ viêm nhiễm. Dần dần, chị em né tránh “gần gũi” người bạn đời, chuyện phòng the nguội lạnh, hạnh phúc gia đình dễ lung lay.

Khô âm đạo là tình trạng niêm mạc âm đạo không hoặc giảm tiết dịch bôi trơn

Nguyên nhân gây khô hạn ở thời kỳ mãn kinh

Khô hạn là một trong những triệu chứng phổ biến gây đau rát khi quan hệ, giảm ham muốn, khó đạt khoái cảm.Theo các chuyên gia, khô âm đạo ở thời kỳ tiền mãn kinh - mãn kinh thường do bộ nội tiết tố nữ suy giảm, trồi sụt thất thường.

Khi bộ ba nội tiết tố quan trọng của buồng trứng là estrogen, progesterone, testosterone mất cân bằng, dẫn đến sẽ gây ra hàng loạt các vấn đề về sức khỏe - sắc đẹp và sinh lý. Trong đó, nội tiết tố bất ổn định là nguyên nhân gây ra tình trạng khô hạn, thiếu chất bôi trơn, âm đạo mỏng và kém đàn hồi.

1. Bị khô hạn tuổi mãn kinh do suy giảm estrogen

Estrogen có vai trò quan trọng đối với cơ thể nữ giới như phát triển giới tính và cơ quan sinh dục nữ như âm đạo, vòi trứng, nội mạc tử cung, điều hòa hoạt động của hệ sinh sản và chu kỳ kinh nguyệt; quyết định các đặc tính thứ phát của nữ giới như giọng nói thanh, vai nhỏ, ngực nở. Nồng độ estrogen thay đổi theo từng thời điểm và độ tuổi.

Hai buồng trứng ở nữ giới bắt đầu giải phóng nội tiết tố estrogen ở lứa tuổi dậy thì cùng với chu kỳ kinh nguyệt. Nồng độ estrogen tăng lên vào nửa đầu chu kỳ, kích thích quá trình rụng trứng, và sau khi trứng rụng thì nồng độ estrogen tiếp tục được chế tiết và cùng với progesterone làm dày nội mạc tử cung hỗ trợ cho sự làm tổ của phôi.

Ở tuổi tiền mãn kinh - mãn kinh, nồng độ estrogen sụt giảm đáng kể. Việc thiếu hụt estrogen khiến các tuyến cổ tử cung không sản xuất đủ chất nhờn, là nguyên nhân dẫn đến khô âm đạo, bị kích ứng, đau rát, giảm ham muốn.

2. Thiếu hụt progesterone tuổi mãn kinh

Sự thiếu hụt progesterone và mất cân bằng của estrogen và progesterone làm thay độ dày âm đạo cũng như giảm khả năng tiết dịch của các tế bào biểu mô, từ đó làm khô hạn.

3. Suy giảm testosterone gây khô hạn

Testosterone điều khiển ham muốn tình dục, khi có sự ham muốn, chất nhờn sẽ được tiết ra để chuẩn bị cho hoạt động tình dục. Sự suy giảm Testosterone khiến phụ nữ giảm ham muốn, đồng thời làm giảm trương lực cơ ở âm đạo, khiến các cơ giảm nhạy cảm với các kích thích, gây khô hạn.

4. Một số nguyên nhân khác gây khô hạn tuổi mãn kinh

Bên cạnh các yếu tố do thay đổi nội tiết tố, khô âm đạo ở tuổi mãn kinh còn do một số nguyên nhân khác như:

• Tác dụng phụ của một số thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc dị ứng, cảm lạnh…
• Hội chứng Sjogren là một bệnh tự miễn tấn công vào những tế bào có khả năng tạo ra độ ẩm của chính cơ thể
• Do thói quen vệ sinh, thụt rửa âm đạo quá sâu
• Do kỹ thuật phòng the, màn dạo đầu không đủ kích thích

Màn dạo đầu không đủ kích thích là một trong những nguyên nhân gây khô âm đạo

Biểu hiện của khô hạn tuổi mãn kinh

Khô âm đạo thường có những biểu hiện sau đây:

• Thiếu chất nhờn âm đạo: Đây là biểu hiện rõ nhất của hiện tượng khô âm đạo. Chất nhờn tiết ra ít hơn hẳn ở giai đoạn mãn kinh. Thiếu chất nhờn, âm đạo không đủ độ bôi trơn, thành niêm mạc âm đạo sẽ trở nên mỏng hơn.
• Đau khi quan hệ tình dục và giảm ham muốn tình dục: Khi âm đạo khô và nhạy cảm sẽ dẫn đến kích ứng, đau đớn, thậm chí chảy máu khi quan hệ tình dục. Tình hình này kéo dài, phụ nữ sẽ giảm ham muốn, không còn khoái cảm, thậm chí sợ hãi chuyện “gần gũi” đối phương.
• Dễ nhiễm trùng đường tiết niệu: Tình trạng khô hạn làm nồng độ pH của âm đạo thay đổi theo, đây chính là nguyên nhân cho vi khuẩn thâm nhập, sinh sôi nảy nở làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu. Vì vậy, khô âm đạo là một trong những nguyên nhân tăng nguy cơ vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo. Bên cạnh đó, khô âm đạo còn khiến chị em thường xuyên nhiễm trùng âm đạo và đường tiểu.
• Cảm giác khó chịu: Dấu hiệu phổ biến của khô âm đạo là kích ứng, ngứa và nóng rát, thậm chí gây khó chịu cả khi đi bộ, chơi thể thao hoặc mặc đồ bó sát. Ngoài ra, chị em còn có cảm giác buồn tiểu và đi tiểu gấp nhiều hơn.

Ngoài ra, khô âm đạo còn gây ra các biểu hiện như vùng kín bị sưng đỏ và rát, cảm giác âm đạo bị thắt chặt.

Cách khắc phục tình trạng khô hạn tuổi mãn kinh

1. Sử dụng tinh chất thiên nhiên để tăng cường hoạt động hệ trục

Theo GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng, Chủ tịch Hội Nội tiết Sinh sản và Vô sinh TP.HCM, chị em bước vào tuổi 40, hoạt động của hệ trục đồng loạt suy yếu - đây là một hiện tượng tự nhiên của tiến trình lão hóa mà không ai tránh được.

Từ “nhạc công” là các nội tiết tố đến “nhạc trưởng” là hệ trục Não bộ - Tuyến yên - Buồng trứng đều có tuổi,  mất sức, phối hợp kém khiến cho bản hòa tấu nội tiết tố trở thành “thảm họa”.

Bộ nội tiết tố nữ trồi sụt bất thường, đặc biệt là các các nội tiết tố quan trọng của buồng trứng như Estrogen, Progesterone, Testosterone đều suy giảm ở nhiều mức độ và mất cân bằng với nhau. Khô hạn là một trong những triệu chứng phổ biến chị em thường gặp.

Vì vậy, để khắc phục tình trạng khô hạn, cần tìm cách cải thiện hoạt động của hệ trục vàng một cách nhịp nhàng, giúp quá trình sản xuất nội tiết một cách tự nhiên theo đúng và đủ nhu cầu của thể.

Angela Gold với tinh chất thiên nhiên giúp nuôi dưỡng và duy trì hệ trục Não bộ - Tuyến yên - Buồng trứng hoạt động ổn định và nhịp nhàng

Bằng nghiên cứu sinh học phân tử, các nhà khoa học Mỹ đã tìm ra tinh chất Lepidium Meyenii (có trong sản phẩm Angela Gold), chứa nhiều sterol và các dưỡng chất quý giúp nuôi dưỡng và duy trì hệ trục Não bộ - Tuyến yên - Buồng trứng hoạt động tốt, từ đó tăng bài tiết dịch nhờn, cải thiện tình trạng khô âm đạo, giúp chị em có đời sống sinh lý viên mãn hơn.

Đồng thời, với thành phần P. Leucotomos có khả năng chống nắng, bảo vệ và tái tạo cấu trúc nền của da từ đó giúp làn da mềm mịn, căng sáng từ bên trong. Đây là các bảo vệ sắc đẹp phụ nữ một cách toàn diện và an toàn theo thời gian. Angela Gold đã được chứng minh thông qua nghiên cứu khoa học tại Bệnh viện Phụ sản Trung Ương.

Theo đó, chỉ sau 4 - 8 tuần sử dụng, Angela Gold giúp cân chỉnh nồng độ nội tiết tố phù hợp với nhu cầu cơ thể, giải quyết từ gốc chứng khô hạn và đau khi giao hợp.

Nghiên cứu tại Bệnh viện Phụ sản Trung Ương cho thấy Angela Gold giúp giảm thiểu 74% tình trạng khô âm đạo và 50% cảm giác đau khi giao hợp sau 2 tháng sử dụng

2. Bổ sung estrogen dạng hóa tổng hợp

Trong trường hợp thiếu hụt estrogen nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống, bác sĩ sẽ chỉ định liệu pháp bổ sung estrogen thay thế để giảm thiểu và ngăn chặn những rối loạn do thiếu estrogen.

Lưu ý, liệu pháp estrogen là con dao hai lưỡi, bên cạnh những mặt tích cực, chúng tiềm ẩn nguy cơ, tác dụng phụ không mong muốn. Do vậy, sử dụng phương pháp này, phải do bác sĩ chỉ định thông qua việc thăm khám sàng lọc kỹ càng và làm xét nghiệm cụ thể.

Theo Khảo sát của Viện Y tế Quốc gia vương quốc Anh (Nice), khoảng 70% phụ nữ hiện nay đã sử dụng liệu pháp hormone thay thế (HRT) để bổ sung nồng độ Estrogen hóa tổng hợp thông qua đường tiêm, uống, dán. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, chỉ có 10 - 15% phụ nữ đạt được hiệu quả tạm thời trong việc cải thiện nhan sắc, sức khỏe và ham muốn tình dục.

Hơn 80% còn lại là phản ứng ngược từ nhẹ đến nặng như tăng cân, quá sản nội mạc tử cung, huyết áp cao, tăng các bệnh huyết khối, thậm chí là ung thư vú.

3. Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học

Bên cạnh sử dụng tinh chất thiên nhiên, sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, thì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học cũng góp phần giúp cải thiện khả năng khô hạn của “cô bé”. Ngoài chế độ dinh dưỡng cân đối với 4 nhóm dưỡng chất thiết yếu: tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất, thì cần lưu ý một số điểm sau:

• Chất béo tốt, vitamin C, E: Thực phẩm chứa chất béo, vitamin C, E không bão hòa như dầu ô liu, hạt óc chó, cá hồi, cá thu... trong khẩu phần ăn hằng ngày không chỉ cung cấp nguồn dưỡng chất có lợi cho cơ thể mà còn hỗ trợ thúc đẩy sản xuất nội tiết tố, kích thích tiết dịch nhờn và cải thiện tình trạng khô âm đạo.
• Uống đủ nước mỗi ngày: Nước giữ vai trò quan trọng trong việc điều hòa hoạt động của các cơ quan, giúp “cô bé” ẩm ướt hơn. Mỗi ngày nên uống 2-2,5 lít nước.

Uống nước đủ mỗi ngày giúp giữ độ ẩm cho âm đạo

• Hạn chế ăn mặn: Theo số liệu thống kê cho thấy, phụ nữ có chế độ ăn mặn thường tăng 30% khả năng mắc bệnh phụ khoa hơn phụ nữ ăn nhạt. Do đó, nên tập thói quen ăn nhạt, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, các loại mắm.

4. Điều chỉnh chế độ sinh hoạt lành mạnh

• Thường xuyên tập thể dục: việc tập luyện không chỉ giúp tăng cường sự dẻo dai cho cơ thể, mà còn tăng cường lượng máu đến âm đạo, giúp cải thiện tình trạng khô hạn hiệu quả. Bên cạnh đó, tập thể dục thường xuyên còn tạo tâm lý thoải mái, tăng cường khả năng sinh lý.
• Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc 7-8 tiếng mỗi ngày sẽ giúp chị em phục hồi sức khỏe, cải thiện tình trạng khô hạn thời kỳ tiền mãn kinh - mãn kinh.
• Kiểm soát căng thẳng: Tâm lý căng thẳng, mệt mỏi là một trong những yếu tố tác động đến “độ ẩm” của âm đạo. Vì vậy, kiểm soát stress, giải tỏa áp lực, giữ tinh thần thoải mái, sẽ giúp cải thiện chứng khô hạn của âm đạo.

5. Kéo dài màn dạo đầu

Màn dạo đầu quá nhanh, chưa đủ kích thích để âm đạo tiết dịch cho quá trình giao hợp được diễn ra trơn tru. Vì vậy, người bạn đời cần nắm bắt điều này, tạo ra màn dạo đầu đủ lâu để “dìu dắt” người phụ nữ vào cuộc. Nên tạo tâm lý thoải mái cho người phụ nữ bằng cách trò chuyện, vuốt ve.

Bên cạnh đó, chị em có thể sử dụng gel bôi trơn hoặc bao cao su bôi trơn (ưu tiên sản phẩm chất lượng) giúp quá trình thâm nhập vào âm đạo dễ dàng hơn. Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý nếu lạm dụng sẽ có thể dẫn đến nguy cơ gây viêm nhiễm phụ khoa.

6. Dùng kem dưỡng ẩm cho âm đạo

Sử dụng các loại kem dưỡng ẩm sẽ giúp cho âm đạo trở nên mềm và bớt khô hơn. Kem dưỡng ẩm thường có dạng kem gốc nước hoặc gốc dầu. Dưỡng ẩm âm đạo thường có tác dụng lâu hơn so với chất bôi trơn.

Tuy nhiên, bạn nên nhớ, các sản phẩm gốc dầu có thể làm hỏng bao cao su và đôi khi gây kích thích âm đạo. Ngoài ra, để phòng ngừa và cải thiện chứng khô hạn, chị em cần ngưng sử dụng các hóa mỹ phẩm có mùi hương như xà phòng, gel tắm, dung dịch vệ sinh phụ nữ có chất tẩy rửa mạnh, gây kích ứng âm đạo và làm tình trạng khô hạn thêm trầm trọng hơn.

Khô âm đạo ở tuổi mãn là thường gặp, tuy nhiên đây là vấn đề tế nhị, chị em ít chia sẻ, thậm chí âm thầm chịu đựng mà không dám thăm khám nên chịu ảnh hưởng cả về tinh thần, sức khỏe cũng như hạnh phúc gia đình.

Để phòng ngừa tình trạng này, chị em cần thăm khám sức khỏe định kỳ, điều chỉnh lối sống, dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh, bên cạnh đócần chủ động bổ sung dưỡng chất thiên nhiên, giúp cân chỉnh nội tiết tố theo đúng và đủ nhu cầu tự nhiên của cơ thể. Từ đó, giúp tăng cường sinh lý, cải thiện các triệu chứng khó chịu ở thời kỳ mãn kinh như khô âm đạo, giảm ham muốn, khó đạt khoái cảm.